Духоўнае развіццёРэлігія

Багародзіца-Калядны мужчынскі манастыр, горад Уладзімір. Настаяцель ігумен Кірыл

Калі з надыходам перабудовы сталі вяртаць царквы і тэрыторыі былых кляштараў, то даводзілася пераадольваць многія складанасці, звязаныя з высяленнем тых, хто атабарыўся там ў гады сацыялізму. Часам для гэтага былі патрэбныя настойлівасць і нават мужнасць. Менавіта гэтыя якасці і запатрабаваліся пробашчу ўладзімірскага Каляднага манастыра ігумену Кірылу, бо яму давялося мець справу са ўсёмагутнай арганізацыяй КДБ, доўгія гады размяшчаць у манастырскіх памяшканнях. Але пра ўсё па парадку.

Галоўны манастыр Старажытнай Русі

Адзін з самых старажытных у краіне Уладзімірскі Багародзіца-Калядны мужчынскі манастыр да стварэння ў 1337 годзе Троіца-Сергіевай лаўры з'яўляўся асноўным цэнтрам манаства ў Паўночна-Усходняй Русі. З самых старажытных летапісаў вядома, што заснаваны ён быў на мяжы XII і XIII стагоддзяў уладзімірскім князем, дзесятым сынам Юрыя Даўгарукага - Усеваладам Юр'евічам, якія атрымалі за мноства дзяцей, вырабленых ім на свет (12 чалавек), мянушка Вялікае Гняздо.

Прынята лічыць, што Багародзіца-Калядны мужчынскі манастыр ва Уладзіміры бярэ свой пачатак з дня закладкі ў ім каменнай Каляднай царквы. Адбылося гэта падзея, як вынікае з найстаражытнай рукапісы, якая атрымала назву «Лаврентиевской летапісе», у жніўні 1191 года ў прысутнасці самога Вялікага князя і ўсяго яго акружэння.

вялікакняжацкае заступніцтва

Калі ж услед за царквой з'явіўся і мужчынскі манастыр, то Усевалад Юр'евіч ўсяляк яму спрыяў, адпісацца браціі у вечнае валоданне мноства сёлаў і угоддзяў. Акрамя таго, князь клапаціўся і аб арганізацыі ўнутраны жыцця мясціны. Пры яго непасрэдным удзеле з першых жа дзён у кляштары было ўстаноўлена общежительство - парадак, пры якім ніхто з насельнікаў не меў асабістай уласнасці, а ўся маёмасць знаходзілася ў калектыўным валоданні. Ім жа былі па чарзе пастаўленыя настаяцель манастыра Уладзімірскія біскупы Сымон і Мітрафан.

Атрымаўшы гэтак хвалебнае пачатак, ў наступныя стагодзьдзі Багародзіца-Калядны мужчынскі манастыр актыўна развіваецца і умацоўвае свае духоўныя і матэрыяльныя пазіцыі. Вядома, што пасля таго як татарскага нашэсця прымусіла расійскіх мітрапалітаў перанесці сваю кафедру з спустошаныя Кіева ў горад Уладзімір, месцам свайго знаходжання яны абралі менавіта Калядны манастыр, што надало яму статус кафедральнага. У выніку ў часы валадараньня Івана Грознага мясціна лічылася адной з першых у дзяржаве.

Нашэсце хана Батыя

Аднак у гісторыі манастыра былі і горкія старонкі, успамін пра якіх напаўняе сэрца смуткам. У 1237 году горад Уладзімір падвергнуўся нашэсцю незлічоных полчышчаў хана Батыя. У агні пажару загінулі шматлікія храмы і церама. Жыхары горада ў большасці сваёй былі забітыя ці сагнаныя ў рабства.

Не абыйшла бяда бокам і Багародзіца-Калядны мужчынскі манастыр. Ад рук качэўнікаў прыняў пакутніцкую смерць які кіраваў ім у тыя гады архімандрыт Пахомаў і ўся браты. Шматлікія жа пабудовы, узведзеныя за мінулыя гады, татары разрабавалі і аддалі агню. Калі дым пажарышчаў разышоўся, а цела манахаў і іх пробашча былі пахаваныя, то прыйшлося зноўку пачынаць ўладкаванне манастырскай жыцця.

Манастыр - месца пахавання Аляксандра Неўскага

У наступны перыяд яркім гістарычнай падзеяй стала пахаванне тут Вялікага князя Аляксандра Неўскага, які памёр у 1263 годзе ў Гарадцы, дзе ён спыніўся, вяртаючыся з Арды. Яго цела было змешчана ў склепе, які быў наладжаны ў Каляднай царквы манастыра. Дзякуючы гэтаму пасля перанясення вялікакняскага пасаду з Уладзіміра ў Маскву (1325 г.) Багародзіца-Калядны мужчынскі манастыр рэгулярна атрымліваў ад кіраўнікоў Русі, якія жадалі ўшанаваць памяць свайго славутага продка, шчодрыя ўклады. Гэта паслужыла запамогай для яго далейшага развіцця і росквіту.

Удзел настаяцеляў манастыра ў дзяржаўных справах

Статус манастыра нязменна павышаўся, і з прычыны гэтага ў 1598 годзе, калі вырашалася пытанне аб абранні на пасад новага гасудара замест спачылага Фёдара Іаанавіч, яго ігумен Варлаам быў прызваны ў Маскву і стаў адным з тых, хто падпісаў грамату, адкрыла шлях на валадаранне Барыса Гадунова.

Увайшоў у гісторыю і наступны настаяцель манастыра - архімандрыт Ісая. У гады Смутнага часу ён паспеў паслужыць і Лжэдзмітрыя I, стаўшы ў 1605 годзе яго духоўнікам, і заваяваць ўдзячнасць першага з Раманавых - цара Міхаіла Фёдаравіча, паставіўшы свой подпіс пад выбарчай граматай. Калі ж у чэрвені 1619 года ў Успенскім саборы Крамля праходзіла цырымонія будзе пастаўлена на патрыяршы пасад мітрапаліта Філарэта (Раманава) - бацькі абранага шэсць гадоў таму гасудара, то архімандрыт Ісайя быў у ліку яе галоўных удзельнікаў.

Паніжэнне статусу манастыра

У XVI стагоддзі Багародзіца-Калядны мужчынскі манастыр быў вымушаны саступіць сваё пануючае становішча сярод іншых расійскіх мясцiн, якое ён займаў да той пары. У 1561 году выйшла загад цара Івана Грознага пра тое, што з гэтага часу галоўным сярод расійскіх манастыроў павінна лічыцца Троіца-Сергіеву лаўру. Такім чынам, Уладзімірскі манастыр зрабіўся рангам ніжэй і заняў другое месца.

Такі статус за ім захоўваўся аж да з'яўлення ў Санкт-Пецярбургу Аляксандра-Неўскай лаўры, якая, згодна з указам Пятра I, зрушыла яго на трэцюю пазіцыю. Зрэшты, гэта дало манахам магчымасць лішні раз папрактыкавацца ў адной з самых галоўных хрысціянскіх цнотаў - пакоры.

У гады валадарання набожнай імператрыцы Лізаветы Пятроўны была ўтворана Уладзімірская епархія, і Калядны манастыр зрабіўся месцам знаходжання яе кіраўніка - мітрапаліта Платона. У якасці мітрапольнай рэзідэнцыі ён праіснаваў да 1789 года, калі была створана Уладзіміра-Суздальская дыяцэзія, і ўсе наступныя ўладара размяшчалі свае рэзідэнцыі ў Суздалі.

Страта архітэктурнага помніка

У наступным стагоддзі, а дакладней у 1869 году, манастыр пазбавіўся адной з сваіх галоўных славутасцяў - старажытнай, пабудаванай яшчэ ў дамангольскага перыяд, Каляднай царквы. Справа ў тым, што за некалькі гадоў да гэтага манастыр наведаў васпан Аляксандр II і, аглядаючы яго, заўважыў, што царква відавочна мае патрэбу ў рэстаўрацыі.

Здавалася б, добрыя намеры, але імі-то, як вядома, і выслана дарога ў пекла. У выніку царква, калісьці выстаяць перад татарскай ардой, апынулася нямоглай перад чалавечым глупствам. Знайшоўся не ў меру заўзяты чыноўнік, які загадаў знесці яе, раз яна выклікала нараканне ў найвышэйшай асобы, а на вызваленым месцы пабудаваць новую. Калі васпан даведаўся пра гэта, то нічога ўжо нельга было выправіць.

Апакаліпсіс XX стагоддзя

Пасля кастрычніцкага перавароту манастыр на доўгія гады стаў месцам, дзе размяшчаліся спачатку ВЧК, а затым паслядоўна змянялі адзін аднаго ОГПУ, НКВД і, нарэшце, КДБ. Тут жа знаходзілася будынак следчага ізалятара. У перыяд сталінскіх рэпрэсій, пачынаючы з дваццатых гадоў і да сярэдзіны пяцідзесятых, за моцнымі манастырскімі сценамі вырабляліся масавыя расстрэлы і пахавання ахвяр тэрору. Жахі нашэсця Батыя, які пабыў тут семсот гадоў назад, цьмянеюць у параўнанні з тым крывавым кашмарам, які зрабіў сабе народ-пераможца.

Вяртанне на кругі свая

У гады перабудовы манастыры Уладзіміра, як і іншыя мясціны Расіі, пачалі нялёгкі шлях адраджэння. У 1991 годзе вярнулі царквы і тэрыторыю Багародзіца-Каляднага манастыра, пацясніўшы якая знаходзілася там аддзел КДБ. Ізноў адукаваная манастырская брація, якую ўзначаліў ігумен Кірыл (Суркоў), прарабіла вялікую і нялёгкую працу па аднаўленні таго, што было за гады таталітарнага рэжыму разбурана ці перабудаваны такім чынам, што страціла свой гістарычны аблічча.

У гэтай нялёгкай справе манахам аказвалі дапамогу як грамадскія арганізацыі горада, так і простыя парафіяне, душой хварэў за зняважаныя святыні. У тым, што шматгадовая праца увянчаўся поспехам і манастырскае жыцьцё ізноў увайшла ў сваё рэчышча, вялікая заслуга ігумена Кірыла - руплівага гаспадара і мудрага духоўнага настаўніка манахаў.

Similar articles

 

 

 

 

Trending Now

 

 

 

 

Newest

Copyright © 2018 be.delachieve.com. Theme powered by WordPress.