Марлезонскага балету - забавы для караля ці фраза на ўсе часы?

Для многіх людзей "марлезонскага балет" служыць проста словазлучэннем з фільма, але разам з тым гэта старадаўняе найпрыгажэйшае ўяўленне каралеўскага двара Францыі з цікавай гісторыяй стварэння.

Такая звычайная фраза савецкага чалавека

Фраза "Першая частка марлезонскага балета" і яе рэфрэны, вымаўленыя Юрыем Дубровін ў фільме-мюзікле "Д'Артаньян і тры мушкецёры", была «на слыху» ва ўсіх гледачоў Савецкага Саюза. Зняўшыся ў другарадных ролях і эпізодах прыкладна 100 карцін, Дубровін стаў знакаміты менавіта пасля прамаўлення гэтых рэплік. Больш за тое, яны ўвайшлі ў паўсядзённае расейскай мовы, набылі алегарычны сэнс. Здавалася б, зусім не якія адносяцца да рускага побыце дзейства не маглі стаць чымсьці родным, але гэта адбылося. Зрэшты, гэта і ёсць асаблівы міжнацыянальны абмен маўленчай культуры. Нягледзячы на абсалютна розны падыход і ў побыце, і ў культуры, народы многае пераймаюць адзін у аднаго. Калі ўзгадаць класічны балет, то тут сітуацыя некалькі зваротная - рускі балет паўплываў на ўсю сусветную школу. Але вернемся да асноўнага аб'екта артыкула і яго гісторыі.

Першапачаткова «марлезонскага балет» (або Мерлизонский) уяўляў сабой адну з частак забаўляльнай праграмы каралеўскага балю. Упершыню ён быў прадстаўлены ў часы праўлення Генрыха III Валуа (1551-1574).

Гісторыя стварэння

Сваёй дасканаласці ён дасягнуў пры Людовіку XIII, надавалася балам, паляванні і забаваў першараднае значэнне. Будучы чалавекам рознабакова адораным і высокаадукаваным, гэты манарх пісаў вершы, музыку, нядрэнна маляваў. Усе яго здольнасці знайшлі сваё адлюстраванне ў новай інтэрпрэтацыі балета, пастаноўка якога была ажыццёўлена ў 1635 годзе ў замку Шатийи. Гэта гістарычны факт. У сваім рамане Аляксандр Дзюма ў сілу мастацкага задумы некалькі змяніў дату.

У тую эпоху было прынята абгульваць жанравыя сцэнкі, сюжэтамі для пастановак служылі фрагменты з жыцця ўсіх слаёў французскага грамадства. Так, адзін з 16 актаў балета называецца «Сяляне», другі - «пажы», трэці - «Дваране». Натуральна, што тэмамі для пастановак служылі сюжэты з паляўнічай жыцця. Пераклад назвы «марлезонскага балет» азначае «Балет пра паляванне на драздоў».

Вершы і музыка, эскізы касцюмаў і дэкарацый, пастаноўка танцаў і харэаграфічных нумароў - адзіны аўтар усяго гэтага быў Людовік XIII, як і некаторых іншых музычных твораў. У 1967 году ўбачыла святло пласцінка з музыкай Людовіка ў выкананні інструментальнага ансамбля пад кіраўніцтвам Жака Шайе.

Старадаўняе паданне ў расійскім побыце

Сярод ілюстрацый да юбілейнага (50 гадоў) выданню «Трох мушкецёраў», ажыццёўленых знакамітым французскім мастаком Морысам Лелуаром, ёсць «марлезонскага балет», які паказвае танцуючую пару членаў манаршай сям'і.

Само гэты твор не было балетам у чыстым выглядзе. Гэта спектакль, які ўключае ў сябе дэкламацыя вершаў, гутарковыя сцэнкі, песні і інструментальныя замалёўкі.

Словы «марлезонскага балет" абазначаюць, што адбудзецца нейкі даволі цікавымі, гратэскнае падзея. Першая яго частка ўвасабляе сабой нешта нуднае, якое доўжыцца немагчыма доўгі прамежак часу і якое нясе ў сабе таемную пагрозу.

У наш час усё фразы, звязаныя з назвай балета, ўжываюцца вельмі часта. Яны сталі расійскім брэндам. У інтэрнэце пад гэтай назвай сустракаюцца апавяданні і бытавыя замалёўкі. Напрыклад, не набіваюць жартаўнік аскому тэма прыезду цешчы. Здавалася б, дзе цешча з Падмаскоўя, а дзе Людовік XIII. «Другая частка марлезонскага балета» нагадвае нешта рэзкае, хуткае, уварвалася нечаканае, нешта накшталт «Ну хто б мог падумаць!» Ці нешта бескантрольнае, што пайшлі па нечаканага сцэнары.

Але сама па сабе фраза вельмі сімпатычная. Адразу ўзгадваецца "паклон» прамаўляе яе Юрыя Дубровіна ў ролі каралеўскага камердынера і ўвесь гэты слаўны фільм.