«Балівар не вытрымае дваіх» - несмяротная цытата з навелы О. Генры

Апавяданні О. Генры вядомыя ўсім, хто любіць чытаць. Усе іншыя знаёмыя з імі дзякуючы цудоўным экранізацыях твораў выдатнага амерыканскага пісьменніка. Фразы "пясок - дрэнная замена овсу», «паспеем дабегчы да канадскай мяжы», «Балівар не вытрымае дваіх» сталі крылатымі, а іх дарэчнае ўжыванне сведчыць аб добрым пачуцці гумару і начытанасці суразмоўцы.

Сакрэт поспеху літаратурных мініяцюр О. Генры ў іх жыццёвай праўдзе, не выходзяць з моды і вечнага. У сваю чаргу, дамагчыся такой дакладнасці немагчыма, калі аўтар не валодае вопытам і яму не давялося выпрабаваць цяжкасці. Бестурботная, сытая і шчасная жыццё не ўзбагачае чалавека якасцямі, неабходнымі добраму пісьменніку.

Сапраўднае імя О. Генры - Уільям Сідні Портэр, нарадзіўся ён у штаце Паўночная Караліна, у невялікім мястэчку Грынзбара. Рана асірацеўшы, юнак пачаў працаваць, спачатку ў аптэцы, затым у банку касірам. Тут яго напаткалі сур'ёзныя непрыемнасці, Уільяма абвінавацілі ў растраце. Падаўшыся ў бегі, малады чалавек сустрэў розных людзей, і, па ўсёй бачнасці, пачуў нямала авантурных гісторый. Магчыма, частка аповеду «Дарогі, якія мы выбіраем», якая апавядае аб рабаванні цягніка, задумана менавіта тады, а фраза «Балівар не вытрымае дваіх» апынулася сугучнай настрою які хаваецца ад закона клерка. Зрэшты, ідэя будучага творы магла ўзнікнуць і ў турме горада Калюмбус (Агаё), дзе будучы літаратар правёў тры гады.

Уільям Портер, дзякуючы свайму Аптэкарскага вопыту, уладкаваўся працаваць у турэмны шпіталь. Зняволеныя хварэлі нячаста, і ў эскулапа заставалася даволі часу, каб паспрабаваць пісаць апавяданні. Тут жа быў прыдуманы псеўданім О. Генры. Чаму менавіта такі, аб тым гісторыя замоўчвае.

Амерыка - краіна вялікіх магчымасцяў. Аповяд, напісаны турэмным сядзельцаў, быў апублікаваны ў 1899 годзе, ён спадабаўся рэдактару «Часопіс Мак Клюра», а называўся «Калядны падарунак Дзіка-Свістуна».

Усяго О. Генры напісаў больш за 270 навэл. Сярод іх і «Дарогі ...» са знакамітай фразай «Балівар не вытрымае дваіх», сэнс якой у бязлітаснасці «свету нажывы». Адзін чалавек забівае другога не таму, што адчувае да яго нянавісць, проста бізнэс аказваецца занадта цесным для дваіх. І не мае значэння, страляе ці ён з кольта, або умертвляют канкурэнта больш цывілізаваным - эканамічным спосабам. Нічога асабістага, проста конь Балівар не вытрымае дваіх коннікаў, і ўсё.

Разнастайныя персанажы апавяданняў О. Генры. Сярод іх і дробныя клеркі, і тузы-акулы Уол стрыт, і калегі-літаратары, і вулічныя бандыты, і простыя рабацягі, і палітыканы, і акцёры, і каўбоі, і прачка ... Ды каго толькі няма ў гэтых навэлах. Сам пісьменнік руйнаваўся парой, што так і запомніцца ўсім як аўтар малых літаратурных формаў, і ўсе абяцаў, што створыць вялікі раман ці хаця б аповесць.

На самай справе ў сукупнасці гэтыя невялікія апавяданні ствараюць аб'ёмную карціну амерыканскай жыцця пачатку XX стагоддзя, ва ўсіх яе драбнюткіх падрабязнасцях і разнастайнасці, што наўрад ці магло б быць дасягнута нават у самым аб'ёмным эпічнай творы. І палатно гэта не здаецца сцэнамі з даўняй і чужога жыцця, шмат што ў іх вельмі падобна на падзеі нашых дзён. Можа быць, таму і сёння часта можна пачуць фразу «Балівар не вытрымае дваіх», калі гаворка ідзе пра цынічным ліквідацыі канкурэнта ...