АдукацыяГісторыя

Прыход да ўлады бальшавікоў. Прычыны прыходу да ўлады бальшавікоў

Прыход да ўлады бальшавікоў, дата якога супала з датай Вялікай Кастрычніцкай сацыялістычнай рэвалюцыі (7 лістапада 1917 году па сучаснаму стылі), здаваўся яшчэ вясной таго ж года немагчымым падзеяй для многіх у Расійскай імперыі. Справа ў тым, што гэтая галіна сацыял-дэмакратычнай рабочай партыі на чале з У.І. Леніным практычна да самых апошніх месяцаў перад рэвалюцыяй не карысталася асаблівай папулярнасцю ў самых значных класаў у грамадстве таго часу.

Карані палітычнай партыі бальшавікоў

Ідэйная аснова партыі ўзнікла ў пачатку 90-х гадоў 19 стагоддзя ў асяроддзі былых народнікаў, якія хадзілі ў народ і якія бачылі праблемы сялянства, якія хацелі вырашыць з дапамогай карэннага перадзелу зямельных участкаў, у тым ліку і памешчыцкіх. Гэтыя аграрныя праблемы праіснавалі яшчэ не адно дзесяцігоддзі і збольшага абумовілі прыход да ўлады бальшавікоў. У сувязі з няўдачамі народніцкага напрамкі і актывізацыяй працоўнага класа, былыя дзеячы народніцтва (Пляханаў, засулічамі, Аксельрод і інш.) Перанялі вопыт заходнееўрапейскай барацьбы, перагледзелі рэвалюцыйныя стратэгіі, азнаёміліся з працамі Маркса і Энгельса, перавялі іх на рускую мову і сталі распрацоўваць тэорыі ўладкавання жыцця ў Расіі на аснове марксісцкіх тэорый. Сама партыя была заснаваная ў 1898 годзе, а ў 1903 годзе, на другім з'ездзе рух распаўся на бальшавікоў і меншавікоў з ідэйных меркаванняў.

Аб паўстанні летуцелі больш дзесяцігоддзі

Прыход да ўлады бальшавікоў рыхтаваўся дадзенай палітычнай групай досыць даўно. Падчас рэвалюцыі 1905-07 гг. гэтая арганізацыя збіралася ў Лондане (меншавікі - у Жэневе), дзе было прынята рашэнне аб збройным чыне. У цэлым сацыял-дэмакраты ўжо ў той перыяд хацелі разбурыць царызм шляхам арганізацыі паўстаньняў у войсках (на Чарнаморскім флоце, у Адэсе) і падрывам фінансавай сістэмы (заклікалі забіраць уклады з банкаў і не плаціць падаткі). Яны пастаўлялі ў Расію зброю і выбухоўку (група Красіна), рабавалі банкі (Гельсингфорсский банк 1906 г.).

У іх не атрымалася ўвайсці ў афіцыйныя органы ўлады

Прыход бальшавікоў да ўлады Расіі па «афіцыйных каналах» склаўся ў дарэвалюцыйны перыяд няўдала. Яны байкатавалі выбары ў першую Дзяржаўную Думу, у другой жа атрымалі менш месцаў, чым меншавікі (15 пасад). У дарадчым органам краіны бальшавікі затрымаліся ненадоўга, так як члены іх фракцыі былі затрыманыя пры спробах падняць паўстанне з дапамогай пецярбургскага гарнізона. Усе думцы ад бальшавікоў былі арыштаваныя, а сама Дума таго склікання распушчаная.

Што ж абяцаў Расіі патэнцыйны прыход бальшавікоў да ўлады? Коратка пра гэта можна даведацца з рашэнняў Лонданскага (пятае) з'езда партыі, дзе ў 1907 годзе былі прыняты праграмы «максімум» і «мінімум». Мінімальна для Расіі была прадугледжана буржуазная рэвалюцыя з Пакарочванне працоўнага дня да 8 гадзін, звяржэннем самадзяржаўя, усталяваньнем дэмакратычных выбараў і свабод, увядзеннем мясцовага самакіравання, прадастаўленнем нацыям права на самавызначэнне, адменай штрафаў і вяртаннем сялянам зямельных адрэзу. Па максімуму ў Расійскай імперыі павінна была адбыцца пралетарская рэвалюцыя і пераход да сацыялізму з усталяваннем дыктату пралетарскіх мас.

Становішча ў Расіі пасля 1907 гады працягвала заставацца цяжкай. Прычынамі, па якіх прыход да ўлады бальшавікоў у будучыні стаў магчымым, было тое, што царскія рэформы таго часу не далі істотных вынікаў, аграрны пытанне не было вырашана, якая пачалася Першая сусветная вайна пасля паразы пад Таненнбергом вялася ўжо на тэрыторыі Расіі і прывяла да гіперінфляцыі, парушэння забеспячэння харчаваннем гарадоў, голаду ў вёсках.

Разлажэнне арміі спрыяла рэвалюцыі

У вайне загінула каля 2 млн. Салдат і амаль мільён мірных жыхароў, была праведзена велізарная мабілізацыя (15 млн. Чалавек), асноўную масу якой склалі сяляне, многія з якіх, разам з рэвалюцыйнымі працоўнымі, прыйшлі ў войска з сімпатыямі да эсэраўскіх ідэям аб атрыманні сялянамі зямель памешчыкаў. Набор быў гэтак вялікі, што многіх нават не прывялі да прысягі, не кажучы ўжо пра патрыятычным выхаванні. А праціўнікі царскага рэжыму вялі актыўную прапаганду сваіх ідэй, што прывяло да адмовах казакоў і салдат душыць народныя выступы яшчэ ў 1915 - 1916 гг.

У царскага рэжыму засталося мала прыхільнікаў

Прычыны прыходу да ўлады бальшавікоў або любых іншых палітычных сілаў да 1917 годзе складаліся ў тым, што царскі рэжым ва ўмовах, быў занадта слабы эканамічна і палітычна. Пры гэтым непасрэдна Мікалай Другі займаў адхіленую пазіцыю (або быў пазбаўлены неабходнага аб'ёму інфармацыі пра сапраўдны стан рэчаў). Гэта дало, да прыкладу, магчымасць у лютым 1917 гады зачыніць Пуцілаўскага завод і «выкінуць» на вуліцы Санкт-Пецярбурга каля 36 тысяч чалавек, частка з якіх была пад уплывам рэвалюцыйных ідэй бальшавікоў і стала далучаць ў забастоўкі рабочых на іншых фабрыках. Імператар у той час ужо не мог абапірацца нават на сваю гвардыю, таму што большая частка яе даваеннага складу была забітая на франтах і заменена мабілізаванымі салдатамі з розных саслоўяў. Супраць цара былі многія палітычныя сілы краіны, якія, аднак, былі і адначасова ў апазіцыі адзін да аднаго, так як кожная партыя мела свой уласны план развіцця дзяржавы.

Мала хто чакаў, што бальшавікі перамогуць

Па стане на красавік 1917 года многім здавалася, што прыход бальшавікоў да ўлады немагчымы, так як асноўная маса насельніцтва, сяляне ў большай меры, падтрымлівала эсэраў, у прамыслоўцаў былі свае партыі, у інтэлігенцыі - свае, існавала некалькі партый, якія падтрымліваюць манархічны лад. Красавіцкія тэзісы Леніна не знайшлі водгуку ў асяроддзі эсэраў, меншавікоў і многіх бальшавікоў, так як правадыр прапаноўваў адмовіцца ад абарончых пазіцый на вайне і заключыць мір (можа быць менавіта для гэтага Нямеччына «не заўважыла», як Ленін прыбыў у Петраград праз яе тэрыторыю ў апячатаным вагоне). Таму прычыны прыходу да ўлады бальшавікоў былі, у тым ліку, і знешнепалітычнымі. Акрамя таго, тэзісы прапаноўвалі роспуск Часовага ўрада і перадачу ўлады Саветам, нароўні з нацыяналізацыяй зямлі, замест яе перадачы ва ўласнасць сялянскім абшчынам, што не дадавала прыхільнікам Леніна папулярнасці.

Няўдалая спроба

Прыход бальшавікоў да ўлады (1917) суправаджаўся спробамі ўзначаліць краіну яшчэ да лістапада месяца. У чэрвені таго ж года, на Першым з'ездзе рабочых і салдацкіх дэпутатаў (Усерасійскім) высветлілася, што бальшавікі па сваёй значнасці былі на трэцім месцы ў асяроддзі сацыялістаў. На з'ездзе дэлегаты адхілілі прапанову Леніна аб заканчэнні вайны і скасавання дзеючых органаў улады. Аднак трэба ўлічваць, што да таго часу пад уплывам бальшавікоў ўжо знаходзіліся салдацкія паліцы, у тым ліку раскватараваны ў Петраградзе Першы кулямётны полк (11, 3 тысячы салдат) і матросы Кранштацкія марской базы. Уплыў партыі Леніна ў ваенным асяроддзі прывяло да таго, што спроба ўзяць Таўрычны палац (штаб-кватэра Часовага ўрада) была прадпрынятая ў ліпені 1917 года. У гэтыя дні да палаца прыбытку працоўныя Пуцілаўскага завода, салдаты, матросы, але арганізацыя «наступлення» была настолькі дрэнны, што задума бальшавікоў праваліўся. Гэтаму спрыяла яшчэ збольшага тое, што міністр юстыцыі Часовага ўрада Переверзев паспеў падрыхтаваць і расклеіць па горадзе газеты, дзе Ленін і яго паплечнікі былі прадстаўлены як германскія шпіёны.

Змена органаў улады і непасрэдны захоп

Якімі яшчэ працэсамі суправаджаўся прыход да ўлады бальшавікоў? Год здзяйснення Вялікай Кастрычніцкай рэвалюцыі быў багаты рознымі падзеямі. Да восені становіцца відавочным, што Часовы ўрад не спраўляецца з анархіяй, таму фармуецца новы орган - Предпарламент, у якім у бальшавікоў толькі 1 \ 10 частка месцаў. Пры гэтым партыя Леніна атрымлівае большасць у Саветах буйных гарадоў, у тым ліку да 90% у Петраградскім і каля 80% у Маскоўскім. Яе падтрымліваюць салдацкія камітэты Заходняга і Паўночнага франтоў, а ў сялянскім асяроддзі яна ўсё гэтак жа малапапулярных - у палове Саветаў сельскіх дэпутатаў-бальшавікоў наогул не было.

Якім жа непасрэдна быў прыход бальшавікоў да ўлады? Коратка падзеі развіваліся так:

  1. У кастрычніку Ленін таемна прыязджае ў Петраград, дзе пачынае прапагандаваць новае паўстанне, яго не падтрымліваюць Каменеў і Троцкі. Другі пры гэтым прапануе дачакацца рашэнняў Другога Зьезду Саветаў (Усерасійскага), прызначанага на 20 і перанесенага на 25 кастрычніка (па старым стылі).
  2. 18 кастрычніка 1917 г. (паводле арт. Стылі) у гарнізонах Петраграда адбылося нараду палкоў, дзе было вырашана правесці збройны чын супраць дзеючай улады, калі яго ініцыюе Петрасавета (дзе ў бальшавікоў было 90% галасоў). Праз пяць дзён на бок бальшавікоў перайшоў гарнізон Петрапаўлаўскай крэпасці. На баку ж Часовага ўрада апынуліся юнкера з вучэльняў і школ ваенных прапаршчыкаў, ўдарная жаночая рота, казакі.
  3. 24 кастрычніка сілы бальшавікоў захапілі тэлеграф, тэлеграфнае агенцтва, з дапамогай якога выклікалі з Крондштата баявыя караблі. Яны ж не далі Юнкер развесці частка мастоў.
  4. У ноч з 24 на 25 кастрычніка бальшавікам удалося захапіць цэнтральную тэлефонную станцыю, Дзяржбанк, Варшаўскі вакзал, адключыць цэнтральнае электразабеспячэнне урадавых будынкаў, вывесці ў Няву крэйсер «Аўрора». Да поўдня «рэвалюцыйныя масы» захапілі Марыінскі палац. Штурм жа Зімовага палаца быў выраблены позняй ноччу, пасля папярэдняга яго абстрэлу з гармат крэйсера «Аўрора». У 2 гадзіны 10 хвілін 26 кастрычніка Часовы ўрад здалося.

Рэвалюцыя пацягнула за сабой павелічэнне колькасці ахвяр

Наступствы прыходу да ўлады бальшавікоў былі разбуральным для Расіі, так як у выніку перамогі да іх перайшла ўлада ў Петраградзе (амаль у поўным аб'ёме, за выключэннем Гарадской думы Петраграда), быў сфармаваны новы ўрад з бальшавікоў на чале з Леніным (Савет Народных Камісараў). Але большая частка краіны імі не кантралявалася, што прывяло да грамадзянскай вайны, далейшаму развалу эканомікі, які прывёў, у тым ліку, да голаду і шматлікіх ахвяр.

Similar articles

 

 

 

 

Trending Now

 

 

 

 

Newest

Copyright © 2018 be.delachieve.com. Theme powered by WordPress.